DOEL

Het delen van knowhow/kennis uit eerdere ervaringen met een grotere groep

1. Uitnodiging structureren

• Vraag de mensen in de vissenkom om hun ervaring – het goede, het slechte en het lelijke – informeel, concreet en openlijk te beschrijven. Nodig ze uit om het in gesprek met elkaar te doen alsof het publiek er niet is en ze verhalen delen rond een drinkplaats of vast in een busje op weg naar de luchthaven. Vraag hen nadrukkelijk om niet aan het publiek te presenteren.
• Nodig de mensen buiten de vissenkom uit om te luisteren, non-verbale uitwisselingen te observeren en vragen te formuleren binnen hun kleine groepen.

2. Inrichting van ruimte en benodigde materialen

• • Drie tot 7 stoelen in een cirkel in het midden van een kamer
  • Microfoons voor de binnenste cirkel als de hele groep groter is dan 30/40 personen
  • Indien aanwezig, maakt een laag podium of barkrukken het mogelijk voor mensen in de buitenste cirkel om de interacties beter te volgen
  • Zoveel stoelen als nodig in een buitenste cirkel rond de binnenste cirkel, in groepen van 3 tot 4 stoelen
  • Houd in grote groepen extra microfoons klaar voor vragen van buitenaf

3. Hoe deelname wordt verdeeld

• Iedereen in de binnenste cirkel heeft een gelijke kans om bij te dragen
• Iedereen in de buitenste cirkel heeft dezelfde kans om vragen te stellen

4. Hoe groepen worden geconfigureerd

• Een binnencirkelgroep van 3-7 personen
• Een buitenste cirkel in meerdere kleine satellietgroepen van 3-4 personen
• 1-2-4-All configuratie voor de debrief

5. Volgorde van stappen en tijdsverdeling

• Leg de configuratie en de stappen van de vissenkom uit (2 min)
• Het gesprek met de binnenste cirkel gaat door totdat het vanzelf eindigt (10-25 min)
• Satellietgroepen in de buitenste cirkel formuleren observaties en vragen (4 min)
• Vragen die aan de binnenste cirkel worden gesteld, worden beantwoord en de wisselwerking tussen de binnenste en buitenste cirkels gaat zo nodig door totdat alle vragen zijn beantwoord (10-25 min)
• Voor een debrief kun je W³ gebruiken (What? So What? Now What?) Vraag: “Wat lijkt er nu mogelijk?” (10-15 min)

WAAROM? Doeleinden

• Verkrijg inzicht in praktische ervaringen uit het veld en alle vragen en antwoorden over nieuwe inspanningen die voor iedereen op tafel liggen
• Creëer voorwaarden voor nieuwe ideeën. Maak ruimte voor het opborrelen van de verbeelding en ervaring van iedere deelnemer.
• Bouw vaardigheden op in luisteren, verhalen vertellen, patronen zoeken, vragen stellen en observeren
• Vier de early adopters en innovators die ervaring hebben opgedaan in het veld (vaak passen zij het failing-forward principe toe en passen ze prototypes aan)

Tips en Valkuilen

• Kies voor de vissenkom (binnenste cirkel) alleen mensen met directe persoonlijke ervaring (ongeacht rang)
• Kies mensen voor de binnenste cirkel die representatief zijn voor de verschillende rollen en functies die coördinatie voor succes vereisen
• Moedig mensen uit de binnenste cirkel aan om concrete, zeer beschrijvende voorbeelden te delen in plaats van meningen
• Adviseer mensen in de binnenste cirkel om zich voor te stellen dat ze in een auto of een bar zitten en verhalen delen en een gesprek voeren
• Moedig iedereen aan om zowel successen als mislukkingen te delen, “het goede, het slechte, het lelijke”. Dwing de “geen speeches” en “praat met elkaar, niet met de buitenste cirkel” regels af!
• Verzamel ALLE vragen van de buitencirkel voordat de “vissen” hun gesprek hervatten
• Geef de “vis” op basis van het algemene patroon van vragen een keuze van de vragen die moeten worden beantwoord
• Veel plezier gewenst en moedig geanimeerde verhalen aan

Variaties

• Laat een open stoel in de binnenste cirkel voor iemand met ervaring om onverwacht in te springen. Zodra iemand de lege stoel bezet kan een van de andere ‘vissen’ weer opstaan. Of de tijdelijke ‘vis’ stapt weer terug na zijn verhaal te hebben gedaan.
• Bij virtuele groepen gebruiken mensen in de buitencirkel de chatfunctie om vragen “aan iedereen” of “paren” te delen terwijl het gesprek zich afspeelt tussen “de vissen van de binnencirkel”.
• Combineer User Experience Fishbowl met Improv Prototyping, 25/10 Crowd Sourcing, Ecocycle Planning, Simple Ethnography en/of Shift & Share

Voorbeelden